Trądzik hormonalny – kompleksowy przewodnik po przyczynach, objawach i naturalnych metodach łagodzenia 

Trądzik hormonalny – kompleksowy przewodnik po przyczynach, objawach i naturalnych metodach łagodzenia 

Trądzik hormonalny to problem, który dotyka coraz większą liczbę kobiet na całym świecie, a w Polsce staje się szczególnie powszechny wśród kobiet po 30. i 40. roku życia. Nie jest to jedynie kwestia estetyczna, ale również problem zdrowotny, który znacząco wpływa na jakość życia, samopoczucie i pewność siebie. Głębokie zrozumienie przyczyn, objawów oraz dostępnych metod leczenia jest kluczowe do odzyskania kontroli nad stanem skóry i poprawy ogólnego samopoczucia. Określa się go jako trądzik hormonalny, ponieważ jego źródło tkwi w zaburzeniach funkcjonowania hormonów. Czym jest trądzik hormonalny? Czy sama pielęgnacja wystarczy? Czy da się złagodzić objawy trądziku hormonalnego naturalnie?

Trądzik hormonalny u dorosłych szczególnie po 30, 40 roku życia – analiza przyczyn

Trądzik hormonalny jest nierozerwalnie związany z brakiem równowagi hormonalnej, które prowadzą do szeregu niekorzystnych zmian w organizmie. Główną przyczyną jest nadmierna produkcja sebum, która w połączeniu z zaburzeniami rogowacenia naskórka prowadzi do zablokowania ujść gruczołów łojowych i powstania zmian trądzikowych. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają hormony, a ich wzajemne interakcje są niezwykle złożone.

  • Androgeny (testosteron, DHT): to grupa hormonów, która ma bezpośredni wpływ na pracę gruczołów łojowych. Nadmiar androgenów, zwłaszcza dihydrotestosteronu (DHT), stymuluje te gruczoły do intensywnej produkcji sebum. W efekcie, skóra staje się tłusta, a ujścia mieszków włosowych łatwiej ulegają zablokowaniu, co prowadzi do powstawania zaskórników i stanów zapalnych. Właśnie dlatego mówimy o trądziku o podłożu androgennym.
  • Estrogeny i progesteron: choć estrogeny zazwyczaj działają ochronnie na skórę, ich nagłe wahania, a zwłaszcza brak równowagi między estrogenami a progesteronem, mogą prowadzić do nasilenia trądziku. Zmiany trądzikowe nasilają się często w okresie przedmiesiączkowym, co jest związane ze zmianami w poziomie progesteronu. Zmiany trądzikowe wywołane dysbalansem estrogenów to trądzik estrogenny.
  • Insulina: insulina, hormon regulujący poziom cukru we krwi, również odgrywa istotną rolę w powstawaniu trądziku hormonalnego. Wysoki poziom insuliny, często związany z insulinoopornością, może stymulować produkcję androgenów przez jajniki, co z kolei prowadzi do nasilenia trądziku.

Czym jest trądzik hormonalny - definicja

Trądzik hormonalny to rodzaj trądziku pospolitego, który jest wywoływany przez wahania poziomu hormonów w organizmie, głównie androgenów. Zmiany skórne w postaci głębokich, bolesnych cyst, grudek i krostek pojawiają się najczęściej na twarzy (broda, żuchwa, czoło), szyi, dekolcie i plecach. Trądzik hormonalny dotyka głównie kobiety dorosłe, ale może występować również u mężczyzn. Często nasila się w określonych fazach cyklu miesiączkowego, np. przed miesiączką.   

Jak wspomóc leczenie trądziku hormonalnego?

  • Dieta: Należy unikać produktów o wysokim indeksie glikemicznym, przetworzonej żywności, nabiału i tłuszczów nasyconych. Zaleca się dietę bogatą w warzywa, owoce, zdrowe tłuszcze i błonnik.
  • Suplementacja:
    • Cynk: Działa przeciwzapalnie i reguluje produkcję sebum.
    • Witamina D: Niedobór witaminy D może nasilać trądzik.
    • Kwasy omega-3: Działają przeciwzapalnie i poprawiają stan skóry.
    • Inozytol: szczególnie polecany osobom z PCOS, poprawia wrażliwość na insulinę, która w nadmiarze wzmaga wydzielanie androgenów.
  • Pielęgnacja skóry: Należy stosować delikatne kosmetyki, które nie zatykają porów. Unikać agresywnych zabiegów kosmetycznych i samodzielnego wyciskania zmian trądzikowych.

 

Kluczowe badania jakie warto wykonać

Aby skutecznie zwalczyć trądzik hormonalny, niezbędne jest wykonanie badań hormonalnych, które pozwolą zidentyfikować przyczynę problemu i dobrać odpowiednią terapię. Badania hormonalne pomogą dobrać odpowiednią terapię.

  • Poziom androgenów (testosteron, DHT, DHEA-S): Badanie poziomu tych hormonów pozwala ocenić, czy trądzik jest związany z nadmiarem hormonów o charakterze androgennym.
  • Poziom estrogenów i progesteronu: Badanie poziomu tych hormonów jest szczególnie ważne u kobiet z nieregularnymi cyklami miesiączkowymi.

 

Cykl nasion - równowaga hormonalna, a stan skóry

Coraz częściej mówi się o wpływie diety na stan skóry trądzikowej 1. Oprócz leczenia farmakologicznego i odpowiedniej pielęgnacji, w ostatnich latach popularność zyskuje tzw. cykl nasion. Metoda ta polega na spożywaniu w określonych fazach cyklu miesiączkowego różnych rodzajów nasion, które mają korzystny wpływ na regulację hormonów. Warto również zaznaczyć, że stres może przyczyniać się do zaburzeń hormonalnych i potencjalnie nasilać trądzik 2. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tej metodzie i jej potencjalnemu wpływowi na stan skóry.

 

Cykl nasion a hormony

Cykl nasion opiera się na założeniu, że różne rodzaje nasion mogą wpływać na poziom hormonów żeńskich w organizmie. Zamiast przyjmowania syntetycznych hormonów, cykl nasion proponuje naturalne wspomaganie organizmu poprzez odpowiednio dobraną dietę. W fazie folikularnej cyklu (od 1 do 14 dnia), kiedy poziom estrogenów powinien wzrastać, zaleca się spożywanie nasion lnu i dyni. Nasiona te zawierają fitoestrogeny, czyli substancje roślinne o działaniu podobnym do estrogenów, które mogą wspomagać odbudowę endometrium. W fazie lutealnej (od 15 do 28 dnia cyklu), kiedy dominuje progesteron, zaleca się spożywanie nasion sezamu i słonecznika, które mogą stymulować produkcję tego hormonu.

Badania sugerują, że zaburzenia równowagi hormonalnej mogą wpływać na zdrowie jelit, co z kolei może nasilać trądzik 3. Wahania poziomu hormonów w poszczególnych fazach cyklu miesiączkowego mogą wpływać na pracę układu pokarmowego i stan mikroflory, co objawia się m.in. zaparciami lub biegunkami 3. Progesteron odgrywa ważną rolę w regulacji metabolizmu i wzroście korzystnej flory bakteryjnej, a estrogeny, po spełnieniu swojej roli, powinny być wydalane z organizmu przez jelita 3. Ta złożona zależność podkreśla znaczenie zrównoważonego mikrobiomu jelitowego dla regulacji hormonalnej i zdrowia skóry.

 

Wpływ nasion na stan skóry

Nasiona w cyklu nasion są bogate w składniki odżywcze, które korzystnie wpływają na zdrowie skóry, w tym w witaminy, minerały i kwasy tłuszczowe. Oto niektóre z ich właściwości:

  • Działanie przeciwzapalne: Siemię lniane, pestki dyni i sezam zawierają cynk, który ma działanie przeciwzapalne i może łagodzić stany zapalne skóry 4.

  • Nawilżanie skóry: Siemię lniane i pestki słonecznika zawierają substancje, które nawilżają skórę i zapobiegają jej przesuszeniu 4.

  • Regeneracja skóry: Cynk zawarty w pestkach dyni przyspiesza procesy regeneracji skóry i wspomaga produkcję kolagenu 8.

  • Działanie antyoksydacyjne: Pestki dyni i sezam zawierają lignany, które regulują gospodarkę hormonalną i mają działanie antyoksydacyjne, chroniąc skórę przed szkodliwym działaniem wolnych rodników 9.

  • Wspomaganie gojenia: Cynk i witamina E zawarte w pestkach słonecznika wspomagają proces gojenia się ran i regenerację naskórka 7.

  • Regulacja produkcji sebum: Niektóre źródła sugerują, że progesteron może mieć wpływ na trądzik, ale nie zostało to jeszcze udowodnione 11.

 

Leczenie trądziku hormonalnego

Zwalczanie trądziku hormonalnego powinno być kompleksowe i obejmować:

  • Leczenie farmakologiczne: W zależności od nasilenia trądziku i indywidualnych potrzeb, lekarz może zalecić leki przeciwandrogenowe (np. tabletki antykoncepcyjne), antybiotyki lub retinoidy (pochodne witaminy A) 12.

  • Pielęgnacja skóry: Należy stosować kosmetyki do cery trądzikowej, regularnie oczyszczać i nawilżać skórę, a także stosować retinoidy miejscowo 14. Ważne jest, aby unikać kosmetyków zawierających alkohol i substancje drażniące.

  • Dieta: Należy unikać produktów wysokoprzetworzonych, cukru, żywności typu fast food, a także ograniczyć spożycie alkoholu 1. Istotne jest również ograniczenie spożycia produktów o wysokim indeksie glikemicznym (IG), takich jak białe pieczywo, słodycze i słodzone napoje, ponieważ mogą one nasilać zmiany trądzikowe 18. Warto również zwrócić uwagę na wpływ nabiału na trądzik. Produkty mleczne zawierają kazeinę i białko serwatkowe, które mogą wpływać na rozwój trądziku poprzez zwiększenie poziomu IGF-1, insulinopodobnego hormonu wzrostu, który zwiększa produkcję sebum 1. Zamiast tego, dieta powinna być bogata w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste i zdrowe tłuszcze.

  • Suplementacja: pomocna może być suplementacja cynku, witamin z grupy B, kwasów omega-3 i antyoksydantów 14.

  • Zabiegi medycyny estetycznej: Laseroterapia może być skutecznym sposobem na redukcję stanów zapalnych, zmniejszenie produkcji sebum i stymulację skóry do produkcji kolagenu i elastyny 15.

 

Rola cynku

Cynk odgrywa ważną rolę w kontekście stanu skóry. Pierwiastek ten reguluje pracę gruczołów łojowych, zmniejsza stany zapalne, przyspiesza gojenie się ran i zapobiega powstawaniu zaskórników 19. Cynk można dostarczać organizmowi wraz z pożywieniem (mięso, orzechy, pestki, nasiona) lub w postaci suplementów diety 20.

 



Nasiona

Faza cyklu

Wpływ na hormony

Wpływ na trądzik

Przykładowe źródła

Siemię lniane

Folikularna

Mogą wspomagać produkcję estrogenów

Działa przeciwzapalnie, łagodzi stany zapalne, nawilża skórę

Len mielony, olej lniany

Pestki dyni

Folikularna

Mogą wspomagać produkcję estrogenów

Reguluje gospodarkę hormonalną, działa przeciwzapalnie, przyspiesza regenerację skóry

Pestki dyni

Nasiona sezamu

Lutealna

Mogą wspomagać produkcję progesteronu

Reguluje gospodarkę hormonalną, działa antybakteryjnie i antywirusowo, odżywia skórę

Sezam, olej sezamowy, tahini

Pestki słonecznika

Lutealna

Mogą wspomagać produkcję progesteronu

Nawilża skórę, wspomaga leczenie trądziku

Pestki słonecznika

 
Cytowane prace
1. Jakie pokarmy wywołują trądzik i czy lekarstwo na niego możesz znaleźć na własnym talerzu?, otwierano: marca 9, 2025, https://www.laroche-posay.pl/article/jakie-pokarmy-wywoluja-tradzik-i-czy-lekarstwo-na-niego-mozesz-znalezc-na-wlasnym-talerzu
2. Wahania poziomu hormonów podczas cyklu miesiączkowego – jak wpływają na kobiecy nastrój? - Ovarin, otwierano: marca 9, 2025, https://ovarin.pl/wahania-poziomu-hormonow-podczas-cyklu-miesiaczkowego-jak-wplywaja-na-kobiecy-nastroj/
3. Jelita, hormony i miesiączka - jak wpływają na siebie nawzajem? | Blog Health Labs Care, otwierano: marca 9, 2025, https://www.healthlabs.care/pl/blog/mikrobiota-a-hormony
4. Siemię lniane - jak wykorzystać dla urody - TRINY.pl, otwierano: marca 9, 2025, https://triny.pl/blog/siemie-lniane-jak-wykorzystac-dla-urody/
5. Pestki dyni - właściwości zdrowotne - Bakalie, otwierano: marca 9, 2025, https://bakalie.com/artykul/strefa-wiedzy/pestki-dyni-wlasciwosci-zdrowotne.html
6. Trądzik hormonalny: jak cykl nasion może pomóc Ci odzyskać kontrolę nad swoją skórą, otwierano: marca 9, 2025, https://balancea.pl/tradzik-hormonalny/
7. Właściwości zdrowotne pestek słonecznika - Bakalie, otwierano: marca 9, 2025, https://bakalie.com/artykul/strefa-wiedzy/wlasciwosci-zdrowotne-pestek-slonecznika.html
8. 5 produktów, które poprawiają stan cery - WP Kobieta, otwierano: marca 9, 2025, https://kobieta.wp.pl/5-produktow-ktore-poprawiaja-stan-cery-5994127644824705a
9. PESTKI I NASIONA – sprawdź dlaczego warto je jeść! - Ziko dla zdrowia, otwierano: marca 9, 2025, https://www.zikodlazdrowia.org/blog/pestki-i-nasiona-sprawdz-dlaczego-warto-je-jesc/
10. Sezam - algi Spirulina i Chlorella, otwierano: marca 9, 2025, https://www.spirulina.pl/sezam-sesamum/sezam.html
11. Dieta na trądzik i cerę - co warto jeść, a czego się wystrzegać? - Body Empire, otwierano: marca 9, 2025, https://bodyempire.pl/blog/dieta-na-tradzik-i-cere-co-warto-jesc/
12. Trądzik hormonalny - przyczyny, objawy i leczenie - Cetaphil, otwierano: marca 9, 2025, https://www.cetaphil.pl/porady-pielegnacyjne/tradzik-hormonalny-leczenie-jakie-badania-warto-zrobic.html
13. Jak leczyć trądzik hormonalny? | leki.pl, otwierano: marca 9, 2025, https://leki.pl/poradnik/jak-leczyc-tradzik-hormonalny/
14. Trądzik hormonalny. Jak pielęgnować cerę? - Gemini.pl, otwierano: marca 9, 2025, https://gemini.pl/poradnik/artykul/tradzik-hormonalny-przyczyny-objawy-leczenie/
15. Trądzik hormonalny – jak się go pozbyć? - SKIN-MEDIC, otwierano: marca 9, 2025, https://skin-medic.pl/tradzik-hormonalny-jak-sie-go-pozbyc/
16. Dieta na trądzik – co jeść, czego unikać? | WygodnaDieta.pl - Catering dietetyczny, otwierano: marca 9, 2025, https://www.wygodnadieta.pl/blog/dieta-na-tradzik
17. Dieta na trądzik – jakie produkty jeść, a które wykluczyć? - DOZ.pl, otwierano: marca 9, 2025, https://www.doz.pl/czytelnia/a15007-Dieta_na_tradzik__jakie_produkty_jesc_a_ktore_wykluczyc
18. Wpływ diety na trądzik. Co jeść a czego unikać? - Centrum Wiedzy ALAB laboratoria, otwierano: marca 9, 2025, https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/wplyw-diety-na-tradzik-co-jesc-a-czego-unikac/
19. Cynk i jego właściwości. Zalety stosowania kosmetyków z cynkiem | Mixa, otwierano: marca 9, 2025, https://www.mixa.pl/porady/pierwiastek-zycia-jakie-dzialanie-ma-cynk
20. Cynk na trądzik - KetoShop.pl, otwierano: marca 9, 2025, https://ketoshop.pl/cynk-na-tradzik
21. Cynk na trądzik - Jaki cynk wybrać? - Vitama Nature, otwierano: marca 9, 2025, https://vitamanature.pl/cynk-na-tradzik-jaki-cynk-wybrac/
22. Regulujemy cykl - naturalnie :) - Niedoczynna.pl - niedoczynność tarczycy - blog, otwierano: marca 9, 2025, http://niedoczynna.pl/regulujemy-cykl-naturalnie/
Co mówią nasi Klienci
33 opinie